06.07.2024
10:00->13:00
NL + FRPleinlaan 2 • 1050 Elsene
afspraak onder de luifel
Blv. de la Plaine 2 • 1050 Ixelles
rendez-vous sous l’auvent
Exclusief bezoek voor het einde van de restauratiewerken aan het rectoraat van de Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Visite exclusive de la fin du chantier de restauration du rectorat de la VUB
deelnamekosten • frais de participation
leden • membres : € 10
niet-leden • non-membres : € 30
Le rectorat de la VUB est l’un des derniers chefs-d’œuvre de l’architecte anversois Renaat Braem (1910-2001). Alors qu’au départ ses réalisations tendaient vers un modernisme international, son architecture évolua peu à peu pour devenir plus organique, biomorphe. Le bâtiment du rectorat illustre l’aspect plastique et la libre esthétique qu’il avait atteint à la fin de sa carrière.
Ce bâtiment peut être considéré comme une œuvre d’art totale de l’architecte. Renaat Braem en a en effet conçu et réalisé l’entièreté. Le rectorat est conçu comme une allégorie de la libération de l’esprit, aidée par une université fondée sur le libre examen. Braem conçut des espaces intérieurs ouverts, avec des bureaux paysagers librement organisés dans les espaces en forme d’ellipse, donnant vue sur le noyau central et les fresques murales qu’il y avait peint lui-même. Pour Braem, la pure forme elliptique – à ses yeux la forme primaire de la nature – se devait d’être omniprésente tant à l’intérieur qu’à l’extérieur. Mais en réalité, dès le début, les étages ont été divisés en multiples petits bureaux, ce qui a gâché le caractère spacieux du bâtiment et la vue sur les fresques, contrairement aux intentions de l’architecte.
Classé comme monument en 2007, une vaste campagne de restauration dirigée par le bureau Origin Architecture & Engineering ambitionne de réhabiliter le concept que Braem avait imaginé à l’origine : la restauration de l’auvent en 2015, suivi à partir de 2019 par la restauration des façades et le remplacement des plus de 700 châssis, le dégagement des espaces en forme d’ellipse et leur conversion en un plateau de bureau paysager, la restauration des fresques, des carrelages de sol avec la palette de couleurs typique de la VUB (orange, blanc et bleu) ainsi que divers éléments d’intérieur d’origine, notamment la polychromie des murs et des plafonds, le placement d’un revêtement de sol en linoléum comme c’était le cas à l’origine, mais aussi la rénovation des installations techniques (chauffage, électricité, éclairage, ventilation) et des mesures pour améliorer l’acoustique. Le bâtiment sera inauguré après l’été.
Het VUB-rectoraat is een van de laatste meesterwerken van de Antwerpse architect Renaat Braem (1910-2001). Hoewel zijn aanvankelijke werk eerder naar het internationale modernisme neigde, evolueerde zijn architectuur geleidelijk naar een meer organische en biomorfe vorm. Het rectoraatsgebouw illustreert het plastische aspect en de esthetische vrijheid die hij tegen het einde van zijn carrière had bereikt.
Het gebouw kan beschouwd worden als een totaalkunstwerk van de architect. Renaat Braem ontwierp en voltooide immers het hele rectoraatsgebouw. Het rectoraat is opgevat als een allegorie van de bevrijding van de geest, gesteund door een universiteit gestoeld op het vrije gewetensonderzoek. Braem ontwierp open interieurs met landschapskantoren die vrij in de elliptische ruimten zijn opgesteld, met uitzicht op de centrale kern en de muurschilderingen die hij er zelf realiseerde. Voor Braem moest de pure elliptische vorm – in zijn ogen de primaire vorm van de natuur – zowel binnen als buiten alomtegenwoordig zijn. Maar in werkelijkheid werden de verdiepingen vanaf het begin opgedeeld in meerdere kleine kantoren, wat de ruimtelijkheid van het gebouw en het zicht op de fresco’s bedierf, tegen de bedoelingen van de architect in.
Het gebouw werd in 2007 beschermd als monument. Een grootscheepse restauratiecampagne onder leiding van Origin Architecture & Engineering beoogt het concept dat Braem zich oorspronkelijk voorstelde in ere te herstellen: restauratie van de luifel in 2015, vanaf 2019 gevolgd door restauratie van de gevels en vervanging van de meer dan 700 ramen, vrijmaken van de ellipsvormige ruimtes en omvormen tot een landschappelijk aangelegd kantoorplateau, restauratie van de fresco’s, vloertegels met het typische kleurenpalet van de VUB (oranje, wit en blauw) en diverse originele interieurelementen, waaronder de polychromie van de muren en plafonds, de linoleumvloeren zoals oorspronkelijk het geval was, maar ook de renovatie van de technische installaties (verwarming, elektriciteit, verlichting, ventilatie) en maatregelen om de akoestiek te verbeteren. Het gebouw zal na de zomer in gebruik worden genomen.